Văn hóa doanh nghiệp là gì?

1. Định nghĩa về văn hóa doanh nghiệp

Có rất nhiều định nghĩa xung quanh khái niệm này. Mỗi nền văn hóa khác nhau có các định nghĩa khác nhau. Mỗi doanh nghiệp lại có một cách nhìn khác nhau về VHDN. Hiện có trên 300 định nghĩa khác nhau về VHDN. Có một vài cách định nghĩa VHDN như sau:

• “Phẩm chất riêng biệt của tổ chức được nhận thức phân biệt nó với các tổ chức khác trong lĩnh vực”. (Gold, K.A.)
• “Văn hóa thể hiện tổng hợp các giá trị và cách hành xử phụ thuộc lẫn nhau phổ biến trong doanh nghiệp và có xu hướng tự lưu truyền, thường trong thời gian dài”. (Kotter, J.P. & Heskett, J.L.)
• “Văn hóa doanh nghiệp là những niềm tin, thái độ và giá trị tồn tại phổ biến và tương đối ổn định trong doanh nghiệp”. (Williams, A., Dobson, P. & Walters)

Còn nếu nói nôm na:

Nếu doanh nghiệp là máy tính thì văn hóa doanh nghiệp là hệ điều hành. Nói một cách hình tượng thì: Văn hóa là cái còn thiếu khi ta có tất cả, là cái còn lại khi tất cả đã mất.

Tuy nhiên, mọi định nghĩa đều có nét chung coi VHDN là toàn bộ các giá trị văn hóa được xây dựng trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của doanh nghiệp, chi phối tình cảm, nếp suy nghĩ và hành vi của mọi thành viên của doanh nghiệp; tạo nên sự khác biệt giữa các doanh nghiệp và được coi là truyền thống riêng của mỗi doanh nghiệp.

2. Biểu hiện hữu hình và vô hình của Văn hóa doanh nghiệp

Một số biểu hiện rất dễ quan sát, đó là lớp bề mặt của văn hóa, còn phần lõi có ảnh hưởng sâu và mạnh hơn rất nhiều thì vô hình. Cốt lõi của VHDN là tinh thần doanh nghiệp và quan điểm giá trị của doanh nghiệp.

Cấp độ thứ nhất: Cơ cấu hữu hình của doanh nghiệp

• Trang phục làm việc
• Môi trường làm việc
• Lợi ích
• Khen thưởng
• Đối thoại
• Cân bằng công việc – cuộc sống
• Mô tả công việc
• Cấu trúc tổ chức
• Các mối quan hệ
  Cấp độ thứ nhất trong cấu trúc văn hóa doanh nghiệp là những giá trị văn hóa hữu hình, bao gồm các sự vật và sự việc mà một người có thể nghe, nhìn và cảm nhận khi tiếp xúc với một tổ chức lạ. Cấp độ văn hóa này dễ thay đổi và chịu ảnh hưởng từ tính chất công việc kinh doanh, quan điểm nhà lãnh đạo,…

Cấp độ thứ hai: Các giá trị được công khai (Chiến lược, mục tiêu, triết lý doanh nghiệp)

Những giá trị được công khai cũng là yếu tố hữu hình vì có thể được nhận biết và diễn đạt một cách rõ ràng, chính xác. Mỗi doanh nghiệp dù lớn hay nhỏ đều xây dựng các quy định, chiến lược, triết lí và mục tiêu riêng để làm kim chỉ nam cho toàn bộ nhân viên. Đây là cách để định hướng cho nhân viên phong cách làm việc trong môi trường doanh nghiệp, rèn luyện ứng xử một số tình huống thường gặp.

• Các giá trị
• Đối thoại riêng
• Các quy tắc vô hình
• Thái độ
• Niềm tin
• Quan sát thế giới
• Tâm trạng và cảm xúc
• Cách hiểu vô thức
• Tiêu chuẩn
• Giả định

Cấp độ thứ ba: Các quan niệm chung (niềm tin, nhận thức, suy nghĩ và tình cảm chung)

Dù là văn hóa dân tộc hay văn hóa doanh nghiệp thì đều có những quan niệm chung hình thành và ăn sâu vào tâm lý các thành viên, tồn tại trong thời gian dài cùng sự phát triển của doanh nghiệp. Đây là yêu cầu tối thiểu để nội bộ doanh nghiệp đi cùng nhau và tồn tại – bất kì một hành vi ngược lại nào quan niệm chung cũng sẽ bị chối bỏ và đào thải.

Ba cấp độ trên hòa quyện và ảnh hưởng lẫn nhau tạo ra cấu trúc doanh nghiệp đặc trưng của mỗi công ty.

Theo các chuyên gia nhân sự, trong 1-3 năm đầu mới thành lập, có đến 98% founders của các doanh nghiệp vừa và nhỏ chỉ tập trung đến việc xây dựng mô hình kinh doanh cũng như cải tiến sản phẩm mà quên mất việc xây dựng văn hóa công ty.

Đây cũng là một tâm lý dễ hiểu bởi ở thời điểm mới thành lập, các founders nghĩ trăm phương ngàn kế để công ty tồn tại được trên thị trường. Qua đến năm thứ 4, các nhà lãnh đạo khi đó sẽ ngồi lại với nhau để bàn phương án vận hành công ty thật tốt, vượt chướng ngại vật trước mắt và đề ra mục tiêu tăng trưởng. Một đội ngũ nhân sự làm việc nhiệt huyết, phối hợp ăn ý với nhau sẽ là chìa khoá cho sự thành công của mọi doanh nghiệp.

Đã đến lúc bạn bắt tay vào xây dựng văn hóa cho công ty mình bằng việc áp dụng  KẾ HOẠCH MẪU dưới đây